Bronşiektazi
Bronşektazi akciğer içindeki hava yollarında (bronş) oluşan harabiyet sonucunda bronşların kalıcı olarak genişlemesidir.Bronşlar esnekliğini kaybeder genişler ve buradaki silyaların hareket mekanizması bozulur.Sekresyonlar dışarı atılamaz, birikir.


ÖYKÜ
Öksürük, pürülan balgam çıkarma ensık şikayetlerdir. Hastalık yaygınsa nefes darlığı şikayeti olabilir. Hemoptizi, tekrarlayan göğüs ağrısı ve ateş daha nadirdir.Bazı hastalarda tek belirti hemoptizidir.Özellikle sabahları artan bol pürülanlı balgam vardır. Bulaşıcı çocuk hastalıklarının bir komplikasyonu olarak gelişen pnömoni öyküsü olabilir. Tekrarlayıcı pnömoniler, Hemoptizi atakları olabilir. Bronşektazi gelişimi için predispozan bir faktör bulunabilir
En önemli sorun ÖKSÜRÜK VE SEKRESYON'dur.
Fizik muayene
Tutulan lob veya loblarda orta raller(ses), parmaklarda çomaklaşma görülür. Diğer bulgular; yaygın ronküsler, uzamış ekspiryum, tutulan loblarda solunum seslerinde azalma, perküsyonda matite, bronşial solunum sesi alınabilir.
Solunum fonksiyon testleri
Bronşektazili hastayı ayırt etmeye yarayacak bir özellik yoktur. Lokalize bronşektazili bir hastada genellikle normaldir. Ağır, yaygın bronşektazili hastalarda kronik obstürüktüf hava yolu hastalığındaki gibi bulgular olur.
Akciğer grafisi
Tamamen normal görülebilir ya da, hilustan dışarı doğru uzanan radyolusent çizgiler (tram lines) veya kalın paralel çizgiler (tooth paste lines) veya kümelenmiş kistler görülebilir. Bazen bu kistlerin içinde hava-sıvı seviyeleri görülebilir. Peribronşial kalınlaşma, atelektazi veya konsolidasyon gibi nonspesifik bulgulara da olabilir.
Bronşektazi tanısı
Rutin laboratuvar testleri tanıda çok az yardımcıdır. Ağır, yaygın hastalığı olanlarda kanda lokositoz, anemi olabilir. Klinik özellikler ve hikaye düşündürüyorsa, altta yatan hastalığa yönelik testler yapılır. Ter testi, immunglobulinlerin istenmesi gibi. ‘‘Bronkografi’’ tanıda altın standarttır. Ancak günümüzde bronkografi kadar detaylı görümtü sağlayan ve noninvaziv olan yüksek rezolusyonlu kompütörize tomografi bronkografinin yerini almıştır.
Prognoz ve komplikasyonlar
Antibiyotik kullanımı ile çoğu hasta akciğer fonksiyonlarında minimal bir kayıp ile iyileşir. Sadece az sayıda hastanın hastalığı progresyon gösterir. Bunlarda görülebilecek komplikasyonlar; ilerleyici süpürasyon, massif pulmoner hemoraji, bronşit ve amfizeme yol açabilen periferik hava yollarında obliterasyon, kronik solunum yetmezliği ve korpulmonale, beyin apsesi, amiloidoz.
Sınıflandırma
Bronşektazi radyolojik görünümleri ve otopsi bulgularına göre 3 sınıfa ayrılmıştır;
Bronşektazi tanısı
Rutin laboratuvar testleri tanıda çok az yardımcıdır. Ağır, yaygın hastalığı olanlarda kanda lokositoz, anemi olabilir. Klinik özellikler ve hikaye düşündürüyorsa, altta yatan hastalığa yönelik testler yapılır. Ter testi, immunglobulinlerin istenmesi gibi. ‘‘Bronkografi’’ tanıda altın standarttır. Ancak günümüzde bronkografi kadar detaylı görümtü sağlayan ve noninvaziv olan yüksek rezolusyonlu kompütörize tomografi bronkografinin yerini almıştır.
Prognoz ve komplikasyonlar
Antibiyotik kullanımı ile çoğu hasta akciğer fonksiyonlarında minimal bir kayıp ile iyileşir. Sadece az sayıda hastanın hastalığı progresyon gösterir. Bunlarda görülebilecek komplikasyonlar; ilerleyici süpürasyon, massif pulmoner hemoraji, bronşit ve amfizeme yol açabilen periferik hava yollarında obliterasyon, kronik solunum yetmezliği ve korpulmonale, beyin apsesi, amiloidoz.
Sınıflandırma
Bronşektazi radyolojik görünümleri ve otopsi bulgularına göre 3 sınıfa ayrılmıştır;
- Silendirik bronşektazi : Bronş enine kesit çapı artmıştır yani bronş basitçe genişlemiştir.
- Variköz bronşektazi : Bronşların aynı bacaklarda görülen varisli damarlar gibi hem genişlemiş hemde duvarları düzensiz hale gelmiştir.
- Kistik bronşektazi : Bronşlar yapısal özelliklerini tümüyle kaybederek balon gibi yuvarlak kistik yapılar haline gelmiştir.
Tedavi
Antibiyotikler tedavinin temelidir. Antibiyotik seçimi aerop, anaerop, mycobakterilere yönelik balgam incelemesi sonucu yapılır. Kistik fibrozisliler dışında en sık rastlanan organizmalar; S.pnomonia ve H.influenza’dır. Bu yüzden antibiyotik seçimi bu mikroorganizmalara yönelik geniş spektrumlu antibiyotiklerden yapılır (penisilin, amoksisillin, cefacklor gibi). Ek olarak bu uygulamalar doğru uygulandığında faydalıdır; postural drenaj, buhar vererek nemlendirme, mukolitikler, havayolu potansiyel patojenlere karşı immünizasyon (pnomokok ve influenza aşıları) yapılabilir. Cerrahi tedavi 3 sebeple yapılır; massiv hemoptizi, antibiyotik alamayan veya antibiyotik tedaviden fayda görmeyen hastalar.
Antibiyotikler tedavinin temelidir. Antibiyotik seçimi aerop, anaerop, mycobakterilere yönelik balgam incelemesi sonucu yapılır. Kistik fibrozisliler dışında en sık rastlanan organizmalar; S.pnomonia ve H.influenza’dır. Bu yüzden antibiyotik seçimi bu mikroorganizmalara yönelik geniş spektrumlu antibiyotiklerden yapılır (penisilin, amoksisillin, cefacklor gibi). Ek olarak bu uygulamalar doğru uygulandığında faydalıdır; postural drenaj, buhar vererek nemlendirme, mukolitikler, havayolu potansiyel patojenlere karşı immünizasyon (pnomokok ve influenza aşıları) yapılabilir. Cerrahi tedavi 3 sebeple yapılır; massiv hemoptizi, antibiyotik alamayan veya antibiyotik tedaviden fayda görmeyen hastalar.
Bronşektazide cerrahi tedavi
Bronşektazili hastalarda cerrahi tedavi uygun seçilmiş olgularda kesin sonuç verir.
Bu nedenle hasta seçiminde dikkat edilmesi gereklidir. Özellikle medikal tedaviye dirençli ve semptomların devam ettiği lokalize bronşektazili hastalar, tekrarlayan enfeksiyonlar nedeniyle sık tedavi alan hastalar ve masif hemoptizi gibi komplikasyonların eşlik ettiği bronşektazili hastalar cerrahiden fayda gören gruptur.
Bronşektazide fizyoterapi
Postural drenaj (hastaların tercihen sabahları belli pozisyonlarda öksürerek balgamlarını çıkartmayı sağlamak) yöntemi uygulanarak bronş temizliği sağlanır.
Solunum fizyoterapisi ile akciğerler güçlendirilir ve kapasitesi artırılır.
Tedaviye yanıt alınamazsa ameliyat uygulanır
İki akciğerin de ileri derecede hasta olması durumunda akciğer nakli gerekli olur
Unutulmamalıdır ki rehabilitasyon yalnızca fizik tedavi değildir.Multidisipliner bir tedavi gerektirir.
Göğüs fizyoterapisi ile balgamın günlük çıkarılması, balgam miktarı çoksa azaltılmasına yönelik tedavi alması önemlidir. Dolan bronşları boşaltmak için akciğer filminde hangi bronşların genişlediği saptanır, daha sonra hastaya bu bölgeyi en rahat boşaltacak duruş biçimi verilir. İçilerek kullanılanların yanı sıra aerosol biçiminde püskürtülerek doğrudan bronşlara gönderilen antibiyotikler, enfeksiyon odaklarına karşı yaygın biçimde kullanılır.
Enfeksiyonların gelişimini önleyebilmek için, akciğer fizyoterapisi uygulanmalı ve bronş ağacındaki balgam boşaltılmalıdır. İnfeksiyon oluşumu, akciğerde biriken balgamın bakteri oluşumuna müsait olduğu durumlarda kendini gösterir. Her sabah ve her gece akciğerler mümkün olduğunca temizlenmelidir.
Akciğer fizyoterapisi için size özel duruş pozisyonları geliştirmesi ve bunun hastalara öğretilmesi gerekmektedir. Pek çok fizyoterapi şekli vardır.
Bu yüzden fizyoterapi uygulamaları için fizyoterapiste danışılmalı geniş bir öykü ve muayene yapılmalı ve tedavi ona göre planlanmalıdır.
Hastalığın tedavisinde rehabilitasyon önemli yere sahiptir ve hastalar fizyoterapist eşliğinde pulmoner rehabilitasyon programına alınırlar. Sekresyonların atılması için postüral drenaj uygulanması, hastalara günlük yaşamlarında uygulayacakları öneriler verilmesi ve hastalık semptomlarını azaltmaya yönelik ev programı verilmesi pulmoner rehabilitasyonda kullanılan bazı uygulamalardır.
Postural drenaj
Günde 2 defa yemekten önce yapılır.Hasta devamlı dik oturuyorsa sekresyon alt lobta, yatıyorsa sekresyon arka lobta birikir.
Yerçekimi yardımlı pozisyonlama ile müköz sekresyonların havayollarından akışını iyileştirir.
Etkilenen akciğer segmenti en üste yerleştirilerek oksijenlenmesi ve drenajının artması sağlanır.
En iyi sabah uyandıktan sonra yapılır (sekresyonlar gece birikir). Gastroözefageal reflüden kaçınmak için yemeklerden 1-2 saat sonra yapılmalıdır.
Sabahtan beri arayıp bulamadığım bilgi sonunda buldum teşekkür ederim elinize sağlık.
YanıtlaSil