Fizyoterapi (fizik tedavi) bir çok alanda başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Bunlardan biride pelvik taban fizyoterapisidir. Bu rehabilitasyon tekniklerini elbette tüm fizyoterapistler uygulayabilir fakat tabiki bu alanda uzmanlaşmış, daha fazla tedavi yetisine sahip ve daha deneyimli fizyoterapistler ile sonuç çok daha iyi olacaktır. Genel olarak pelvik taban fizyoterapisiyle ilgili hem kendi görüşlerimden hemde bu alanda çalışan iyi fizyoterapistlerin fikirlerini ve yine bu alanda çalışan hekim ve cerrahların fikirlerini paylaşmaya çalışacağım.
Pelvik taban fizyoterapisi nedir ?
Ürojinekolojik rehabilitasyon pelvik taban kaslarının
fonksiyon bozukluğunda kullanılan konservatif tedavi yöntemlerini içerir. Yani pelvik taban dediğimiz, insan vücudunda leğen kemiği içinde bulnunan üreme organları, bunlarla ilgili olan kaslar ve bunlarla ilgili olan diğer organların ilişkisinin bozulmasından kaynaklanan problemlerin düzeltilmesidir. İdrar ve dışkı kaçırmada kullanılan davranışsal tedavi
yöntemleri problemlerin azaltılmasında çok etkilidir.
"Bir rehabilitasyon tıbbı doktoru olarak, şunu
söyleyebilirim : Genel olarak… Birçok kas-iskelet sistemi /
ağrı bozukluğuna cerrahi olmayan bir yaklaşım olarak fizik
tedaviye hayranım ve büyük bir savunucusuyum." Dr.
Patrick Foye
Dr Patrick Foye Kimdir (kısaca)?
Dr. Foye, cerrahi dışı tedavi konusundaki uzmanlığıyla
coccyx (tailbone), sırt ve uzuvların çeşitli ağrılı durumları hakkında tanınan
biridir.
Dr. Foye, New Jersey Eyalet Üniversitesi, Rutgers'da bulunan
New Jersey Tıp Fakültesi'ndeki Coccyx Pain Center'ın kurucusu ve yöneticisidir.
Ayrıca Newark, NJ'deki University Hospital'daki Coccyx Pain
Center'ın (Tailbone Pain Center) Direktörüdür.
Foye, Rutgers New Jersey Tıp Fakültesinde Profesör ve
Öğretim Üyesi olarak görev yapmaktadır.
Pelvik taban ağrısı ve disfonksiyonu için , pelvik
taban ağrısının tedavisinde uzmanlaşmış, gittikçe artan sayıda fizyoterapist
vardır.
Bir pelvik taban fizyoterapisti , aşağıdakileri içeren çeşitli koşullar
ile sıklıkla yardımcı olabilir :
· İdrarını tutamamak,
·
pelvik taban sarkması / prolapsusu,
·
Cinsel ilişki sırasında vajinal kas ağrısı,
·
çeşitli pelvik taban kas spazmları, gerginlik
vb. (kuyruk kemiği ağrısından dolayı koruyucu / reaktif bir cevap olarak ortaya
çıkabilecek pelvik taban kas spazmları dahil),
·
ve daha fazlası!
Kuyruk kemik
kırıkları:
coccyx’in kemikleri yakın zamanda kırılmışsa (kırılmışsa), o
zaman bu kemiklerin nispi dinlenmeye ve kırıkların iyileşme şansına ihtiyacı
olabilir. Diğer vücut bölgelerinde olduğu gibi, agresif fizik tedavi de
kırıktan kısa bir süre sonra kırık iyileşmesini geciktirme potansiyeline sahip
olacaktır.
Kararsız veya aşırı
hareketli kuyruk kemiği eklemleri:
Önerilen tedavi “coccyx mobilization” ise, bunun ne zaman
faydalı olabileceği ve ne zaman zararlı olabileceği üzerinde düşünmek
mantıklıdır.
“Sıkışmış” veya “çok sert” olduğu düşünülen eklem veya vücut
bölgesinin hareketini artırmak için mobilizasyon yapılır.
Kuyruk kemiğinde, baş parmak koksinin arkasına
yerleştirilirken klinisyen parmaklarından bir veya ikisini anüs ve rektuma
(kokeksin önünde) yerleştirerek mobilizasyon gerçekleştirilir. Sonra
klinisyen, kuyruk kemiğini hareket ettirmeye (harekete geçirmeye) çalışır.
Bununla birlikte, eğer kuyruk kemiği zaten çok fazla hareket
ediyorsa (aşırı hareketliliğe neden olan dengesiz eklemler nedeniyle), o zaman
kuyruk kemiğini hareket ettirmek zararlı olabilir.
Günümüzde önemli problemlerden olan idrar kaçırma kişinin
hayatını olumsuz etkilemektedir.
İdrar kaçırma yarattığı fiziksel rahatsızlığın yanında
istenmeyen sosyal, psikolojik, ekonomik etkileri olan, çok boyutlu ve karmaşık
bir problemdir.Kişi günlük yaşamında en basit görünen vücut tepkilerinde(
örneğin kahkaha atmak) bir anda ufakta olsa idrarını kaçırabilmektedir.
Ancak idrar kaçırmanın tedavisinde uygulanan basit
egzersizler bile o bölgedeki kasları güçlendirip idrar kaçırmayı
engelleyebilmektedir.
Pelvik egzersizler pelvik taban çevresini güçlendirerek bu
kasların destek gücünü arttırır.Böylece idrar kaçırma problemi büyük oranda
azaltılmış olur.
Egzersiz dışında tedavi biofeedback,vaginal koni,mesane
eğitimi,tuvalete gitme programı oluşturma ve yaşam tarzı değişikliklerini
içermektedir.
Kimlere uygulanmalıdır?
- Hafif ile orta derecede semptomu olanlara (POP, AAM, Stres tipi idrar kaçırma, Karışık tip idrar kaçırma, dışkı kaçırma)
- Stres tipi idrar kaçırma için cerrahi bekleyenlere
- Stres tipi idrar kaçırma veya POP cerrahi tedavisini kabul etmeyenlere
- Doğurganlık yaşında olup gebelik ve doğum planlayanlara
- Cerrahi tedaviye uygun olmayanlara (çok ileri yaşlı grup, ciddi sağlık sorunları olanlar
Kronik pelvik ağrı (KPA) sendromu, alt abdomen ve pelvisde
en az 6 aydır süren ve menstruasyon, koitus ve gebelik ile ilişkili olmayan
aralıklı veya sabit ağrı olarak tanımlanmaktadır. KPA'nın tanısı ve tedavisi
multifaktöriyel ve multidisiplinerdir. Hastaya özgü bireysel değerlendirme ve
tedavi seçeneklerini gerektirir. KPA, pelviste yer alan genital organlar,
üriner organlar, pelvik taban kasları, gastrointestinal organlar veya sinir
sisteminden kaynaklanabileceği gibi, başka nedenlerden de
kaynaklanabilmektedir. KPA'lı kadınların %85'inden fazlasında muskuloskelatal
sistem disfonksiyonu ve postürel değişimler bulunmaktadır. Fizyoterapistler en
çok muskuloskeletal sistem problemi nedeniyle oluşan kronik pelvik ağrıyı
tedavi etmektedirler. KPA'nın fizyoterapisi, bu konuda ayrıntılı ve özel eğitim
almış fizyoterapistler tarafından uygulanmalıdır. A seviyesindeki kanıtlara
göre, KPA'nın nedeni ne olursa olsun, mutlaka pelvik taban fizyoterapisi
birinci sırada tedavi programının içinde yer almalıdır. Muskuloskeletal
kaynaklı KPA'da miyofasyal tedaviler, biyofeedback, pelvik taban kas
egzersizleri, miyofasyal tetik noktaların basınç ve iğne ile gevşetilmesi
uygulamaları derece A seviyesindeki delillerle önerilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder